Tevrât

Bugünkü Tevrât, mevcud Kitâb-ı Mukaddes’in ilk beş bölümünü oluşturan kısımdır. Yahûdî kutsal kitâbının en önemli bölümüdür. Tekvîn, Huruç, Levililer, Sayılar ve Tesniye kitaplarından oluşur.
Bu kitaplarda yaratılıştan Hazret-i Mûsâ’nın vefâtına kadar geçen devrelerden bahsedilir. Ayrıca bu kitaplar, dînî ahkâmı da ihtivâ eder.
Ancak Tesniye Kitâbı’nın son bâbında, Hazret-i Mûsâ’nın vefâtı, defni ve kavminin yas merâsimi anlatılır. Hâlbuki Tevrât, Mûsâ -aleyhisselâm- hayatta iken indirilmiştir. Orada vukûundan evvel böyle bir hâdise nasıl nakledilebilir?
Yahûdîler bunu da te’vîl ederler: Bir kısmı “Hazret-i Mûsâ’ya bunları Tanrı bildirdi. O da ölmeden önce bunları Tevrât’a yazdı.” derken, diğer bir kısmı da bunları “Hazret-i Mûsâ’dan sonra İsrâîloğulları’nın başına geçen Yeşu’nun yazdığını” söylerler.
Ancak bu bölümde Hazret-i Mûsâ’nın techîz ve tekfîn merâsimlerinin anlatılması, Tevrât’a beşerî bir müdâhalenin apaçık bir delîli olarak gözükür.
Tevrât’ın dışında yahûdî kutsal kitabının ikinci bölümünü “Peygamberler” (Neviim) kısmı oluşturur. Burada yirmibir kitap vardır. Üçüncü bölüm “Ketuvim” (yazılar, kitaplar) denilen onüç bölümlük bir kısmı ihtivâ eder. Yâni yahûdî kutsal kitabı, 5 Tevrât + 21 Peygamberler + 13 Kitaplar olmak üzere 39 bölümden müteşekkildir. Bu külliyâta Yahûdîler, şerîat anlamına gelen “Tanak” (T=Tevrât, N=Neviim, K=Ketuvim) adını verirken, hristiyanlar, “Eski Ahid” derler.

Ancak yahûdîler bu külliyâtın sayısını yirmi dört, hattâ İbrânî alfabesindeki harf sayısınca yirmi iki, hristiyanlar ise otuzdokuz olarak göstermektedirler. Muhtevâ aynı olmakla beraber bu fark, hristiyanların her bir kitabı müstakil tek bir kitap kabûl etmeleri, buna karşılık yahûdîlerin birkaç kitabı birleştirerek saymalarından ileri gelmektedir.
Tevrât’tan sonraki bölümlerin, Hazret-i Mûsâ’dan sonra gelen peygamberle birlikte eklenen bölümler olduğu ifâde edilir. Meselâ Mûsâ -aleyhisselâm-’dan sonra Yeşu (Yûşâ) geldi ve “Yeşu Kitâbı” eklendi; sonra “Samuel Kitapları” vs. Bu, böyle devâm etti ve toplam 39 kitap vücûda geldi.
İçinde Hazret-i Mûsâ’ya âit olduğu söylenen Tevrât’ın da bulunduğu Eski Ahid metinlerinin tamamlanarak resmen kabûlü ve îlânı, M.S. 90 ve 100 yıllarında (yâni Hazret-i Mûsâ’dan yaklaşık 1300 yıl sonra) olmuştur. Eski Ahid, bu tarihte toplanan Yahûdî meclisinde (Jamnia Sinodun’da) birçok nüsha arasından seçilmek sûretiyle standart hâle getirilmiştir.