DÂİMÎ ELÇİLİKLER ONBEŞİNCİ YÜZYILDAN İTİBAREN KURULMUŞTUR

Dâimî elçilikler onbeşinci yüzyıldan itibaren kurulmuştur. Temsilciler, bazı uluslararası antlaşmalarla kategorilere ayrılmıştır: Büyükelçi, leğa, nons, orta elçi, maslahatgüzar, mukim elçiler. Corps Diplomatique, bir devlette görevli bulunan bütün diplomatik temsilcilere denir. Diplomatların seçimi her devletin iç hukukuna bağlıdır. Ancak kabullerinde nezdine gönderileceği devletin muvâfakati şarttır
. Bir diplomatik misyon Viyana sözleşmesine göre (1961) kendi devletini nezdinde bulunduğu devlette temsil etmek, devletin ve vatandaşlarının çıkarlarını korumak, devleti adına nezdinde bulunduğu yerin hükümeti ile müzakerelerde bulunmak, devleti hesabına meşrû yollarla bilgi toplamak ve hükümetine bildirmek, devletler arasında iktisâdı, ilmî, kültürel ilişkileri geliştirmek görevleri arasındadır. Temsilciler, ayrıcalıkları olmasına rağmen, bulunduğu ülke kanun ve nizamlarına uymak zorundadırlar. Ancak, idarî, hukukî ve cezaî hususlarda bulundukları ülkeye tâbi değildirler ve devletin elçileri koruması, haberleşmesini kayıtlamaması esastır. Elçilik binalarının dokunulmazlığı vardır, elçiler her türlü vergi, harç, gümrük vergisinden muaftır.
İslâm hukukunda, İslâm ülkesinde bulunan yabancı diplomatların dokunulmazlığı geçerli bir kural olmasına rağmen, işledikleri suçlardan dolayı cezalândırılır. (Said Havva, İslam Terc: Said şimşek, s.480) Elçiler ve mâiyetindekilerin can, mal, namus dokunulmazlıkları kuralı ancak olağanüstü hallerde geçersizdir. Hudeybiye antlaşması arefesinde Mekkeli müşriklerin Allah Rasûlü'nün elçisini hapsetmeleri üzerine misilleme olarak onların elçisi de hapsedilmiştir. (Hayreddin Karaman, Ana hatlarıyla İslâm Hukuku, İstanbul 1984, I, 302-303: Ahmed Özel, İslâm Hukukunda Ülke Kavramı, İstanbul 1982).
Diğer taraftan İslâm fıkhında nikâhta tarafların temsilcilerine de elçi denilmektedir.
Talat SAKALLI